Εν αρχή είναι η αρχή. Και γιατί να μην είναι; Γιατί δηλαδή, τι έχει να ζηλέψει από οτιδήποτε άλλο; Από ένα τέλος, λόγου χάρη. Εύκολο να αποδειχθεί, απλοϊκός ο συλλογισμός, αφού χωρίς αρχή δεν μπορεί να υπάρξει ούτε και τέλος. Η αλήθεια είναι πως το αιωνίως ριγμένο τέλος κάτι πολύ κακό θα έκανε για να βρίσκεται συνεχώς σ΄ αυτή τη δεινή θέση. Αν και τελευταία ακούγεται πως έχει βάλει κάθε δυνατό μέσο για ευνοϊκή μετάθεση στην κόλαση, αρκεί να ξεφύγει από την ολοστρόγγυλή του μοίρα, που συνεχώς κάνει κύκλους.

Το πρόβλημα όμως είναι αλλού. Και σ΄ αυτό το σημείο, από την αρχή κιόλας, ο αρθογράφος νιώθει την ανάγκη να κολυμπήσει λίγο πιο βαθιά και όχι να πλατσουρίσει έξω έξω. Υπάρχει ένας μύθος ή σωστότερα μια παρεξήγηση γύρω από το όνομα της αρχής που καλό θα ήταν να αποκατασταθεί από τούτο εδώ το άρθρο. Καλύτερα να σου βγει το μάτι παρά το όνομα, που λένε, και επειδή η δική μας αρχή όχι μόνο έχει και τα δυο της μάτια, αλλά δεν υπάρχει ίχνος μυωπίας, πρεσβυωπίας ή καταρράκτη πάνω της, καλό θα ήταν να ξαναγράψουμε το όνομά της με φωτεινά γραμματάκια σαν την παλιά ΕΒΓΑ της γειτονιάς.

Η αρχή, καθώς λέγεται, είναι το ήμισυ του παντός. Η παρεξήγηση της παρεξήγησης, η μητέρα όλων των παρεξηγήσεων κι εδώ που τα λέμε σκέτη βεντέτα θα μπορούσε να προκύψει από ένα τέτοιο ψέμα. Ευτυχώς όμως που η καταγωγή της αρχής και από τα δύο σόγια δεν κρατάει από Κρήτη μεριά, οπότε το γλιτώσαμε το φονικό. Ποιος, λοιπόν, ορίζει το όλο, τα πάντα, την ακέραιη μονάδα, από τα οποία η αρχή διεκδικεί με δάφνες ακριβώς τα μισά; Πρώτο κρατούμενο. Επίσης, πάρα πολλές αρχές του γνωστού φίλου Μήτσου έχουν σαρώσει τα βραβεία από το πρώτο κιόλας λεπτό, πριν καν αγγίξουν μπάλα και με δεδομένο το τελικό αποτέλεσμα. Δεύτερο το κρατούμενο, από το οποίο όμως εξαιρούνται όλες οι πολιτικές αρχές. Η αρχή, το ξεκίνημα όλων των πολιτικών αρχών έγιναν με την επιτυχία στην κωλότσεπη του πανάκριβου παντελονιού τους και κατέληξαν εύκολα να παρκάρουν άκλαυτες στον πάτο της πιο βαθιάς θάλασσας του γνωστού και άγνωστου κόσμου. Το εν λόγω παντελόνι των πολιτικών αρχών, φυσικά, έχει πληρωθεί από άλλους. Τέλος τρίτου κρατουμένου και της παρεξήγησης.

Περίπου, και όχι ακριβώς, σχεδόν πίσω από το μάλλον είναι το σπίτι της αρχής, μέχρι να την καλέσουν για το ξεκίνημά της. Δεν πρόκειται ακριβώς για ένα σπίτι σαν όλα τα άλλα, περισσότερο μοιάζει με μια αβέβαιη γωνιά ενός βρόμικου κελιού μιας φυλακής. Και κάθε φορά που η αρχή βάζει τα καλά της και ετοιμάζεται να πάρει το αποφυλακιστήριό της για τον καθαρό έξω κόσμο, κάποια φωνή ακούγεται από τα διπλανά κελιά… Καλή τύχη σε όλους!

Θωμάς Ιωάννου

Υπάρχει ένα τραγούδι, άγνωστο στους πολλούς, με τον χαρακτηριστικό τίτλο Sheep. Μέσα από τους στίχους του, ο καλλιτέχνης κάνει μία διαπίστωση υπό τη μορφή ευχής: «Μακάρι να ήμουν πρόβατο αντί για λιοντάρι». Ακούγοντάς το την πρώτη φορά, βρήκα τη φράση άκρως ενδιαφέρουσα και, κάπου μέσα μου, ίσως ένιωσα να ταυτίζομαι.

Λίγες μέρες μετά, στη στάση του λεωφορείου, σκεφτόμουν το στίχο. Γιατί να προτιμούμε το ρόλο του άκακου προβάτου από αυτόν του επιθετικού λιονταριού; Φαινομενικά, η ερώτησή μου βρίσκει απάντηση μέσα απ’ την ίδια τη διατύπωσή της. Ένα ήρεμο πρόβατο έχει ”ντυθεί” a priori το ρόλο του θύματος. Είναι η λεία, το θήραμα των ισχυροτέρων που το χρησιμοποιούν κατά βούληση. Άλλοτε το εντάσσουν σε μια αγέλη και το οδηγούν σε μονοπάτια που εκείνοι έχουν επιλέξει κι άλλοτε, όταν η ανάγκη το απαιτεί, επιτίθενται αυτοστιγμεί σε αυτό και τρέφονται απ’ τη σάρκα του.

Και στις δύο παραπάνω περιπτώσεις όμως το πρόβατο είναι το θύμα. Η άποψη αυτή έχει επικρατήσει, έτσι δεν είναι; Στο σημείο αυτό, έχω τις αντιρρήσεις μου. Το πρόβατο δεν είναι εντελώς άκακο ούτε ανεύθυνο των επιλογών του. Όχι μόνο συμβιβάζεται με το να είναι η απρόσωπη φωνή μέσα σε μια ομάδα από ομοίους του, αλλά το επιδιώκει κιόλας. Το ”βολεύει” να μην ψάχνεται, να εφησυχάζει και να επαναπαύεται. Ως γνωστόν, αν και μη παραδεκτόν από όλους μας, το ”βόλεμα” είναι λίαν εθιστικό. Εξυπηρετεί το μικρό, ανυποψίαστο προβατάκι!

Απεναντίας, το δυνατό, περήφανο λιοντάρι, που διεκδικεί το δικαίωμα όχι απλά στην επιβίωση αλλά και στην αναγνώριση της ανωτερότητάς του απ΄τα υπόλοιπα ζώα, ενδύεται το ρόλο του θύτη. Πόσο βολικό είναι το παιχνίδι των ρόλων. Αυτό όμως που κρύβουμε πολλές φορές, συνειδητά κι από τον ίδιο μας τον εαυτό, είναι η παραδοχή ότι κάθε ρόλος έχει διττή φύση· η φύση αυτή αλλάζει ανάλογα με την οπτική γωνία από την οποία το παρατηρεί ο καθένας μας. Και τότε, το ανυπεράσπιστο πρόβατο μπορεί να κοιτάξει βαθιά μες στην ψυχή μας αποκαλύπτοντας το αλαζονικό βλέμμα του λιονταριού κι αφήνοντας ταυτόχρονα να του ξεφύγει ένας τόσος δα βρυχηθμός.

Σοφία Κακαέ